Alles over windenergie en windmolens in België

Het aandeel windenergie in België neemt elk jaar verder toe. Steeds meer energieleveranciers en bedrijven kiezen ervoor om te investeren in deze groene energiebron. Op deze pagina geeft Mijn Groene Energie alle informatie over windenergie en windmolens in België.

Wat is windenergie?

Windenergie is elektriciteit opgewekt door middel van de kracht van de wind. Het opwekken van windenergie gebeurt door de kracht van de wind te gebruiken om een windmolen in beweging te zetten die vervolgens in een generator elektriciteit produceert.

Windenergie is een onuitputtelijke energiebron. Het zal namelijk nooit geheel ophouden met waaien. Hierdoor valt windenergie in de categorie van groene energiebronnen.

Windenergie in België

Windenergie begint ook in België een steeds grotere rol te spelen. De afgelopen jaren hebben bedrijven, overheden en meerdere energieleveranciers sterk geïnvesteerd in de aanleg van windparken.

In 2021 werd 11,6 % van alle elektriciteit in België opgewekt met windenergie. Het grootste gedeelte van deze elektriciteit, 7,3 %, werd opgewekt door windparken op zee.

Gebruik jij al groene stroom thuis? Bekijk alle energieleveranciers in België die groene stroom leveren.

Werking windmolen

De werking van een windmolen is relatief simpel. De wind zet de rotorbladen in beweging, wat vervolgens een generator om wordt gezet in wisselstroom. Deze wisselstroom wordt vervolgens in de windmolen omgezet in hoogspanning. Hierna kan de opgewekte elektriciteit worden geïnjecteerd op het elektriciteitsnet, zodat huishoudens en bedrijven er gebruik van kunnen maken.

Onderdelen windmolen

Een windmolen bestaat uit meerdere onderdelen. In de afbeelding hieronder zijn de belangrijkste onderdelen van een windmolen weergegeven.

Rotorbladen windmolen

Windmolens hebben over het algemeen drie rotorbladen, ook wel wieken genoemd. Deze rotorbladen komen samen bij de rotor. De rotorbladen zorgen ervoor dat de rotor gaat draaien, waarna er in de windmolen elektriciteit wordt opgewekt.

De wieken van de meeste windmolens zijn te verstellen op basis van de windsterkte en de richting van de wind. Op deze manier kunnen de windmolens optimaal elektriciteit produceren.

Gondel van een windmolen

De rotor van een windmolen is bevestigd aan een gondel, wat de behuizing van de windmolen is. In de gondel zijn alle componenten te vinden waarmee de elektriciteit wordt opgewekt en functioneert als een bescherming.

De gondel heeft ook de mogelijkheid om te veranderen van richting. Een motor onder de gondel kan de richting aanpassen, zodat de windmolen altijd richting de wind gericht is.

Generator van een windmolen

In de gondel bevindt de generator van de windmolen. In de generator wordt de beweging van de rotor omgezet in elektriciteit. Dit gebeurt in principe op dezelfde manier als bij een fietsdynamo. De relatief lage snelheid waarmee de rotor draait wordt omgezet naar een hogere snelheid die nodig is om elektriciteit op te wekken in de tandwielkast, binnenin de generator.

Rem en veiligheidssysteem windmolen

Een windmolen is ook uitgerust met een rem en veiligheidssysteem. Dit systeem wordt vooral gebruikt om de windmolen te stoppen als de weersomstandigheden niet gunstig of veilig zijn voor het opwekken van windenergie. Als de wind snelheden van meer dan negentig kilometer per uur behaalt zal de windmolen stop worden gezet. Ook bij extreme vrieskou zal de windmolen in veel gevallen stop worden gezet.

Nieuwe windmolens in België

De energietransitie in België is momenteel in volle gang en de investeringen in hernieuwbare energiebronnen zijn zeer hoog. Windenergie zal een zeer belangrijke rol gaan spelen in de elektriciteitsproductie van België, vooral doordat het in België vaak waait.

Sinds het ondertekenen van het klimaatakkoord van Parijs is het aandeel groene stroom in Vlaanderen toegenomen van 28 % in 2015 tot 36 % in 2021. De geïnstalleerde productiecapaciteit is echter sterker toegenomen, vooral voor wind- en zonne-energie. Het aandeel windenergie nam toe met een factor van 2,5 tussen 2015 en 2021.

Sinds 2015 zijn er in Vlaanderen 359 nieuwe windmolens geplaatst, vooral door grote energiebedrijven, zoals Eneco, ENGIE en Luminus.

Windmolens op zee

Het grootste gedeelte van de nieuwe windmolens zullen worden geplaatst op zee. Hier wordt voor gekozen omdat het plaatsen van windmolens op zee een aantal voordelen heeft over het plaatsen van windmolens op land. De belangrijkste voordelen zijn:

• Op zee staat er vaak meer wind dan op het land, waardoor de productie van stroom hoger uitvalt.
• België is een dichtbevolkt land en heeft op het land niet veel ruimte meer, terwijl er op zee nog veel ruimte is.
• Windmolens zorgen voor landschapsvervuiling, waardoor het plaatsen van windmolens op zee aantrekkelijker is.

Het plaatsen van windmolens op zee heeft echter ook een aantal nadelen. Zo is het onderhoud van een windpark op zee lastiger en kan het ook een effect hebben voor de scheepvaart. De Noordzee is een van de drukste vaarwegen ter wereld en windparken kan de navigatie voor professionele en privé vaartuigen lastiger maken.

Hoe hoog is een windmolen?

Windmolens worden steeds groter, vooral om een maximaal rendement te behalen. Op een grotere hoogte waait het over het algemeen harder, waardoor hoge windmolens meer elektriciteit op kunnen wekken. Toch zijn niet alle windmolens zo hoog mogelijk, onder andere door restricties op het land.

De nieuwste generatie windmolens hebben een hoogte van 100 tot 150 meter. Sommige windmolens op zee hebben zelfs een hoogte van 190 meter.

Windmolen particulier gebruik

Voor gebruikers van grote hoeveelheden elektriciteit zijn er ook verschillende soorten particuliere windmolens beschikbaar. Bij een windmolen voor particulier gebruik gaat het om een windmolen met een hoogte van maximaal 15 meter en een vermogen onder de 25 kW.

Particuliere windmolens zijn beschikbaar in kleine uitvoeringen tot grote installaties van enkele meters hoog. Kleinere modellen zijn gemakkelijk te installeren en in de meeste gevallen is er geen vergunning voor nodig.

Voor grotere particuliere windmolens zal je echter in de meeste gevallen een vergunning moeten aanvragen bij de gemeente. Hoewel een particuliere windmolen significant kleiner is dan een normale windmolen, zijn het nog steeds grote installaties, waardoor een stedenbouwkundige vergunning in veel gevallen kan worden afgewezen.

Zelf elektriciteit opwekken? Bekijk alle informatie over het gebruik van zonnepanelen in België.

Kostprijs windmolen particulier

Een particuliere windmolen is al aan te schaffen vanaf een aantal honderden euro’s. De opbrengst van deze windmolens is echter marginaal en de installatie ervan is vooral interessant op een plezierboot of in combinatie met een thuisbatterij.

De kosten voor een grotere particuliere windmolen met een hoogte van enkele meters kan oplopen € 10.000. De terugverdientijd van een dergelijke installatie is sterk afhankelijk van het energieverbruik van de eigenaar en het injectietarief. Over het algemeen zal het rendement tussen de 15 tot 20 jaar liggen voor een particuliere windmolen in België.

Andere energiebronnen in België

Elektriciteit in België wordt door verschillende energiebronnen opgewekt. Het grootste onderscheid kan worden gemaakt tussen elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen en elektriciteit uit fossiele brandstoffen of kernenergie.

Informatie over hernieuwbare energiebronnen? Bekijk de volgende pagina’s:

• Waterkrachtcentrales.
• Biogas.
• Zonne-energie.
• Geothermie