Warmtepomp in België - alle informatie

Een warmtepomp is een zeer duurzaam alternatief voor verwarmen op fossiele brandstoffen, zoals aardgas of mazout. Het systeem kan echter ingewikkeld zijn, zeker doordat er verschillende soorten warmtepompen beschikbaar zijn. Mijn Groene Energie geeft alle informatie over het kopen, installeren en gebruiken van een warmtepomp in België.

Wat is een warmtepomp?

Een warmtepomp maakt gebruik van omgevingswarmte om op deze manier het water van de radiatoren op te warmen. Deze warmte kan afkomstig zijn uit de lucht, water of grond.

Een warmtepomp werkt volledig op elektriciteit. Hierdoor is het dus een goed alternatief voor gebruikers van aardgas of mazout. Daarnaast is het mogelijk om je ecologische voetafdruk aanzienlijk te verkleinen als je groene stroom afneemt bij een energieleverancier of zelf groene stroom opwekt met zonnepanelen.

Hoe werkt een warmtepomp?

Een warmtepomp onttrekt warmte uit de lucht, de bodem of het grondwater. Een koelvloeistof, die op een lage temperatuur een kookpunt bereikt, vervoerd deze warmte naar een compressor en verdampt.

Vervolgens worden de dampen samengeperst in de compressor totdat deze een hogere temperatuur hebben bereikt dan de lucht of het water dat gebruikt wordt om de woning te verwarmen.

Hierna komt de damp in een condensor terecht, waar de damp zijn warmte afgeeft aan de verwarmingsinstallatie van de woning. Via een expansieventiel wordt de druk van de damp verlaagt en koelt deze opnieuw af tot een vloeistof. Vervolgens begint het gehele proces opnieuw.

In de onderstaande afbeelding is de werking van een warmtepomp weergegeven.

Meer weten? Bekijk onze pagina over de werking van een warmtepomp.

Verbruik warmtepomp

Het elektriciteitsverbruik van een warmtepomp is afhankelijk van het soort warmtepomp. Zo verbruikt een water-water warmtepomp een stuk minder elektriciteit dan een lucht-water warmtepomp.

Het verbruik van een warmtepomp berekenen doe je door de COP (Coefficient of Performance) en je jaarlijkse energieverbruik voor het verwarmen in kWh te achterhalen. De COP is terug te vinden in de productfiche van de warmtepomp. Vervolgens vul je de volgende formule in:

• verbruik warmtepomp = energieverbruik woning in kWh / COP.

Gasketel vervangen door warmtepomp

Een gasketel vervangen door een warmtepomp kan ervoor zorgen dat je geen of bijna geen aardgas meer hoeft te gebruiken. Hierdoor verlaag je je ecologische voetafdruk, wordt je minder afhankelijk van je energieleverancier en is het vaak mogelijk om te besparen op je energiekosten.

Soorten warmtepompen

Doordat een warmtepomp warmte kan onttrekken uit verschillende soorten warmtebronnen, zijn er ook verschillende soorten warmtepompen beschikbaar. In dit onderdeel zijn de verschillende soorten warmtepompen in België weergegeven.

Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp werkt samen met de reguliere cv-ketel die op aardgas werkt. De hybride warmtepomp werkt op elektriciteit en kan zorgen voor een besparing van ongeveer 60 % op je gasverbruik.

Een hybride warmtepomp onttrekt warmte uit de buitenlucht. Je koppelt deze warmtepomp aan je cv-ketel, waarna deze zal zorgen voor het grootste gedeelte van de warmte in een woning. Indien het buiten te koud is of het te lang duurt voordat de woning is opgewarmd, zal de cv-ketel op aardgas worden ingeschakeld.

Lucht-lucht warmtepomp

Net zoals de hybride warmtepomp, haalt een lucht-lucht warmtepomp warmte uit de lucht. Met een lucht-lucht warmtepomp is het mogelijk om zowel een woning te verwarmen als af te koelen. Het systeem bestaat uit twee verschillende units:

1. De buitenunit, zuigt de buitenlucht aan en zorgt voor de verwarming van de lucht.
2. De binnenunit, blaast de warme of koude lucht in de woning.

Een lucht-lucht warmtepomp is vooral geschikt voor woningen die al gebruik maken van een elektrische verwarming of nog geen verwarming hebben. Indien de woning al een verwarmingsinstallatie heeft, is de lucht-water warmtepomp een betere optie.

Lucht-water warmtepomp

Een lucht-water warmtepomp zet buitenlucht om in warm water voor het sanitair of de centrale verwarming. Dit soort warmtepomp is vooral interessant bij het vervangen van een bestaande verwarmingsketel, aangezien deze namelijk gemakkelijk kan worden aangesloten op bestaande verwarmingstoestellen.

Over het algemeen is een lucht-water warmtepomp een systeem met een goed rendement. Dit kan echter afhangen van de buitentemperatuur. Bij een temperatuur onder de drie graden ligt het rendement een stuk lager dan bij andere soorten warmtepompen.

Geothermische warmtepomp

Een geothermische warmtepomp, ook wel bekend als bodem-water warmtepomp, onttrekt warmte uit de grond voor het verwarmen van een woning. Deze warmte kan uit de grond zelf worden gehaald of uit de warmte van grondwater. Dit gebeurt met een buizensysteem die met een vloeistof de warmte uit de bodem kunnen onttrekken. Daarnaast biedt een geothermische warmtepomp ook de mogelijkheid om een woning te koelen in de zomer.

Het rendement van een geothermische warmtepomp is zeer goed. Daarnaast neemt het systeem relatief weinig ruimte in beslag en is er minimaal onderhoud benodigd. Een geothermische warmtepomp vraagt echter een zeer grote investering, waardoor de meeste huishoudens niet kiezen voor deze manier van verwarmen.

Kostprijs warmtepomp

Het installeren van een warmtepomp vergt over het algemeen een relatief grote investering, ongeacht het gekozen systeem. Er zijn echter grote verschillen te vinden in de kostprijzen van warmtepompen. Vooral in de installatiekosten kunnen grote verschillen zitten.

In de tabel hieronder zijn de geschatte kostprijzen voor een warmtepomp inclusief installatie weergegeven, exclusief de beschikbare premies.

Meer weten? Bekijk ons artikel over de prijzen van warmtepompen voor alle informatie.

Kosten warmtepomp installeren

De kosten voor een warmtepomp zijn sterk afhankelijk van de installatiekosten, vooral voor een geothermische warmtepomp. Het aanleggen van dit systeem kan veel tijd in beslag nemen, waardoor het zeer kostbaar kan zijn. Dit zijn echter wel de systemen met een hoog rendement.

Bekijk ons artikel over een warmtepomp installeren voor meer informatie.

Btw verlaging warmtepomp

Om de energietransitie in België te versnellen en huishoudens een alternatief te bieden voor de alsmaar stijgende energieprijzen, is er gekozen om het btw-tarief op enkele duurzame apparaten te verlagen.

De Belgische regering heeft het btw-tarief op warmtepompen die geïnstalleerd worden in een woning van minder dan tien jaar oud verlaagd van 21 % naar 6 % tot en met 21 december 2023.

Premie warmtepomp België 2024

Naast de verlaging van het btw-tarief, is er ook een warmtepomp premie beschikbaar om zo het installeren van een warmtepomp aantrekkelijker te maken. Zeker doordat de installatie van een warmtepomp vaak gepaard kan gaan met hoge kosten, is de warmtepomp premie een stimulerende tegemoetkoming.

Gebruik de simulator van de Vlaamse overheid om het exacte premiebedrag voor een warmtepomp te achterhalen voor jouw situatie.

Hoe premie warmtepomp aanvragen?

Het aanvragen van een warmtepomp premie kan via de website van VerbouwPremie. Op deze website van de Vlaamse overheid zal je alle gegevens over de warmtepomp moeten invullen, zoals de kosten, het soort warmtepomp en een attest van de keuring.

Vervolgens zal je een voorstel ontvangen voor de warmtepomp premie en zal je deze binnen enkele weken uitbetaald krijgen.

Veelgestelde vragen over warmtepompen

Een nieuwe warmtepomp kiezen kan best lastig zijn, zeker doordat er verschillende systemen op de markt zijn en de kosten hoog kunnen oplopen. In dit onderdeel behandelen we enkele veelgestelde vragen over warmtepompen, zodat je zeker bent van je keuze bij het kiezen van een nieuwe warmtepomp!

Is een warmtepomp goedkoper dan gas?

Ja, over het algemeen is een warmtepomp goedkoper dan gebruik maken van aardgas. Dit is uiteraard wel afhankelijk van de prijs per kWh in je energiecontract. Daarnaast is een warmtepomp zeker goedkoper voor huishoudens die gebruik maken van zonnepanelen of een thuisbatterij.

Het installeren van een warmtepomp kan kostbaar zijn, maar het feit dat een warmtepomp een stuk goedkoper is in gebruik, zal op de lange termijn zorgen voor een besparing.

Is een warmtepomp rendabel?

In de meeste gevallen is het installeren van een warmtepomp rendabel. De terugverdientijd ligt tussen de zeven en vijftien jaar, afhankelijk van het gekozen systeem, de energieprijzen en het verbruik.

Door de hoge energieprijzen en met name de hoge gasprijs, neemt de terugverdientijd van een warmtepomp verder af. Daarnaast zorgen het verlaagde btw-tarief en de beschikbare premies ook voor een hoger rendement.

Kan ik mijn huis verwarmen met een warmtepomp?

Ja, een warmtepomp kan worden gebruikt voor het verwarmen van een gehele woning. In dit geval zal de verwarming wel een groot oppervlakte hebben om de gehele woning te verwarmen. Denk hierbij aan vloerverwarming, wandverwarming of radiatoren die voldoende warmte afgeven bij een lage watertemperatuur. De temperatuur die een warmtepomp afgeeft is namelijk lager dan die van een reguliere verwarming op aardgas of mazout.

Welke woningen zijn niet geschikt voor een warmtepomp?

Het installeren van een warmtepomp is enkel aan te raden als de woning goed geïsoleerd is. Indien dit niet het geval is, zal het rendement van de warmtepomp dermate laag zijn dat het geen goede investering is. Als de woning goede isolatie heeft, kan een hybride warmtepomp wel de juiste oplossing zijn.