Greenwashing: herkennen en vermijden

Er komt steeds meer aandacht voor milieukwesties en de populariteit van duurzaamheid is aan het stijgen. Sommige bedrijven proberen hiervan te profiteren zonder bereid te zijn iets te veranderen in hun beleid. Hierdoor maken ze zich schuldig aan greenwashing. Greenwashing wordt een steeds groter probleem onder bedrijven. In dit artikel legt Mijn Groene Energie je alles uit wat je moet weten over greenwashing en hoe je hier zelf voor kunt oppassen.

Wat is greenwashing?

Voor de greenwashing betekenis, kun je denken aan een bedrijf dat bijvoorbeeld geld doneert aan een milieuorganisatie, maar tegelijkertijd een proces uitvoert dat erg vervuilend is. Greenwashing is dan ook een manier die verschillende bedrijven, bijvoorbeeld op de energiemarkt, gebruiken om 'groener’ over te komen dan dat ze daadwerkelijk zijn. De term wordt meestal gebruikt wanneer organisaties iets goeds doen, maar in de processen in het bedrijf zelf toch nog genoeg verkeerd doen.

Een bekende vorm van greenwashing is het groen maken van niet-groene stroom. Hiervoor worden garanties van oorsprong opgekocht, bijvoorbeeld uit het buitenland, om elektriciteit opgewekt met een Belgische gascentrale groen te maken. Op papier is de elektriciteit groen, maar in realiteit is dus niet zo. Deze vorm van greenwashing gebeurt regelmatig bij energieleveranciers en het tegengaan hiervan is belangrijk om de energietransitie te versnellen. Let op dat de garanties van oorsprong anders zijn dan groenestroomcertificaten.

Bluewashing

Een term die vaak gerelateerd wordt aan greenwashing, is bluewashing. De twee woorden hebben gemeen dat beide inhouden dat een bedrijf zich beter en ethischer voordoet dan dat ze eigenlijk zijn. Bluewashing gaat echter dieper in op de sociale kant, terwijl greenwashing de focus legt op het milieu.

Bewuste of onbewuste green wash

Soms doen bedrijven onbewust aan greenwashing. Vaak proberen zij iets maatschappelijks te doen en zien zij niet in dat het kernproces van de organisatie het grootste probleem is. In sommige gevallen is greenwashing het begin van een maatschappelijk beleid. Wanneer bedrijven die doen aan greenwashing bewust zijn van hun acties, is dit om maatschappelijk of milieutechnisch over te komen. Door zinnen als 'wij staan achter X’ te gebruiken, verspreiden zij hun verantwoord gedrag.

Vragen of advies ontvangen?

Bel Mijn Groene Energie voor gratis advies van onze energie-experts (Gratis dienst).

02 586 05 91 

Advertentie - Mijn Groene Energie 

Vragen of advies ontvangen?

Wij zijn momenteel gesloten, maar bellen je graag terug. Dien een terugbelverzoek in of bel ons op maandag - vrijdag van 8:00 - 19:00 uur en zaterdag van 8:30 - 17:30 uur.

Bel mij terug

Greenwashing herkennen

Er zijn een aantal manieren om greenwashing in een bedrijf te herkennen: 

• Greenwashing herkennen
• Benadrukking van een klein, duurzaam deel. De kern van het bedrijf is echter totaal niet duurzaam.
• Verwijzing naar keurmerken als onafhankelijk bewijs. Veel keurmerken zijn niet streng genoeg en de controle of bedrijven zich er inderdaad aan houden is niet optimaal. Daarnaast kunnen bedrijven de keurmerken ook zelf maken.
• De aanmerking van een natuurlijk ingrediënt zoals azijn, citroen of zoete amandel, terwijl dit alleen in beperkte mate aanwezig is.
• Onvoldoende of ontbrekende informatie over het milieuvoordeel. Dit is het geval als er bijvoorbeeld staat dat er ‘100 % gerecycleerd materiaal’ wordt gebruikt, maar er niet exact wordt aangegeven of dit de verpakking, het volledige product of een bepaalde stof betreft.

Greenwashing strafbaar

Greenwashing is een vorm van misleiding. Volgens de artikelen Vl.93 tot Vl.100 van het Wetboek van economisch recht is dit oneerlijke en misleidende handelspraktijk en daarom verboden in België. Mochten bedrijven aan greenwashing doen, kan dit leiden tot boetes die oplopen tot € 80.000.

Waarom is greenwashing een probleem?

Greenwashing brengt gevolgen met zich mee die een negatieve impact hebben op het milieu. Een product kan meer geconsumeerd worden doordat mensen denken dat dit de juiste beslissing is. Alternatieve, betere producten kunnen in het niet vallen hierdoor en mensen kunnen onbewust het probleem vormen waarvan ze dachten het te verhelpen. Greenwashing is misleidend en vormt een groot probleem.

Regels tegen greenwashing

Greenwashing wordt bestrijdt. Er zijn inmiddels strengere wetten gemaakt over wanneer je een investering duurzaam mag noemen. Tot nu toe konden financiële instellingen, bijvoorbeeld pensioenfondsen en banken, zelf bepalen of ze zichzelf duurzaam wilden noemen. Het probleem was dat veel zogenaamd groene investeringen dat in feite niet waren.

Greenwashing voorbeelden

Er bestaan genoeg gevallen waarin greenwashing voorkomt. Zo zijn er energieleveranciers die grotendeels fossiele en nucleaire stroom kopen en dit ‘groen’ noemen d.m.v. relatief goedkope garanties van oorsprong. Bedrijven kunnen bewust niet transparant zijn in hun duurzaamheidsplan. Cosmetica merken kunnen aangeven dat hun producten vegan zijn, maar die zijn dan niet dierproefvrij. Vliegmaatschappijen kunnen beweren dat hun CO2-uitstoot laag is, zonder geverifieerde claims.

Groene energieleverancier

Volgens de VREG komt 21.6 % van de groene energie in Vlaanderen uit Vlaanderen zelf en 48 % uit heel België. De grootste energiebron hiervoor is waterkracht met 28.7 %. De andere twee belangrijkste hernieuwbare energiebronnen zijn windenergie op land en windenergie op zee.  

Belangrijkste hernieuwbare energiebronnen:

1. Waterkracht: 28.7 %
2. Windenergie op land: 21.1 %
3. Windenergie op zee: 21 %

Er zijn verschillende energieleveranciers die groene stroom aanbieden. Bekijk hier welke energieleveranciers in België groene stroom leveren.

Misleidingen

Er kunnen algemene milieuclaims, ook wel green claims genoemd, worden gemaakt met betrekking tot effecten op het milieu, maar ook specifieke milieuaspecten zoals de bodem, het water, de lucht, het klimaat of biodiversiteit. De claims kunnen bestaan uit beweringen en informatie, maar ook logo’s, merknamen, symbolen of afbeeldingen. Verder worden er ook bewuste keuzes gemaakt betreffende de kleuren op verpakkingen, etiketten, op papier, in reclames, tv en social media.